رابطه تورم و بهره وری بخش صنعت در ایران

در ادبیات اقتصادی بهره وری و تورم همواره اثر متقابل بر یکدیگر دارند بدین گونه که از یک سو بهره وری صرفه جویی در منابع و در نتیجه پایین آمدن هزینه ها را بدنبال دارد و این امر موجب می شود که در صحنه رقابت موسسات با یکدیگر، توان رقابت آنها در بازار بالاتر رود، پس تولیدات و صادرات بنگاه ها زیادتر شده و با افزایش توان تولیدی عرضه افزایش می یابد و از تورم کاسته می شود. از سوی دیگر با کاهش تورم داخلی قیمت تمام شده کالاهای وارداتی (واسطه ای و سرمایه ای) کاهش می یابد، پس هزینه تولید و بهای تمام شده کالا برای بنگاه کمتر شده که این باعث تند شدن آهنگ فروش در بازارهای داخلی و خارجی می شود، و به طرق مختلف سود و منافع بنگاه را افزایش می دهد در این حالت شرکتها دست به سرمایه گذاری و تشکیل سرمایه بیشتر می زنند و تولیدات را از کاربر به سرمایه بر تبدیل می کنند، که این عمل باعث افزایش بهره وری نیروی کار بنگاه می گردد و این چرخه همچنان ادامه می یابد. یکی از مشکلات کشورهایی مانند ایران که در آن دولت وابستگی شدیدی به درآمد های نفتی دارد، تورم است. تسریع در رشد بهره وری صنعت یکی از راههای از بین بردن تورم و بهبود عملکرد اقتصاد می باشد. امروزه صنعت موتور محرکه توسعه اقتصادی در هر کشوری است، توسعه صنعت بعنوان مهمترین عامل در تحول ساختار اقتصاد و نیل به اقتصاد بدون اتکاء به درآمدهای نفتی اهمیت دارد. (کامبیز پیکارجو،1376) اما نکته اینجاست که تورم خود می تواند یک اثر منفی بر رشد بهره وری داشته باشد؛ شاید بتوان گفت یکی از عوامل پایین تر بودن بهره وری در کشور های در حال توسعه مثل ایران در مقایسه با کشور های توسعه یافته تورم بالای آنها است. تا قبل از دوره1970 مطالعات تنها به اثر منفی بهره وری بر تورم توجه می کردند و رشد بهره وری را موجب کاهش تورم می دانستند اما در اواخر دوره 1970 و اوایل 1980 اغلب کشورهای توسعه یافته دچار تورم رکودی شدیدی شدند که ابتدا با افزایش شدید تورم و بدنبال آن کاهش شدید بهره وری را تجربه کردند و از اوایل 1980 میلادی بود که اهمیت بررسی اثر تورم بر رشد بهره وری در کانون توجه قرار گرفت. البته تحلیل ها در سطح کلی اقتصاد برای ارتباط بین تورم داخلی و رشد بهره وری بسیار زیاد است اما مطالعات در بخش خاص بسیار کم صورت گرفته است، (بایتروث و پاناز ،2001) بیان می کنند ؛ نتایجی که از اثر تورم بر بهره وری در سطح اقتصاد بدست آمده ممکن است کلی بوده و برای بخش های مختلف در اقتصاد کاربردی نباشد و نیاز دارد برای بخش های ویژه این موضوع ارتباط تورم و بهره وری مورد بررسی قرار گیرد که این مطالعه در پی بررسی ارتباط تورم داخلی و بهره وری در بخش صنعت ایران می باشد.